ایام فاطمیه ، تنها محدوده ای برای عزاداری سیده زنان عالم نیست؛ فرصتی ست برای تامل در ابعاد وجودی زن مسلمان از نگاه اسلام و قرآن. در ادامه چند کتاب مفید جهت مطالعه در ایام فاطمیه را به محبان اهل بیت (ع) پیشنهاد و معرفی می کنیم:
بخش اول:فاطمه در کلام علما و فضلا
قطره از دریا نشانی می دهد/مقام و منزلت حضرت فاطمه زهرا س در کلام رهبر
پنج پیام در شهادت مظلومانه حضرت فاطمه (س) / آیت الله فاضل لنکرانی
زهرا برترین بانوی جهان/آیت الله مکارم شیرازی
جامی از زلال کوثر/آیت الله مصباح یزدی
بصیرت حضرت زهرا/اصغر طاهرزاده
بخش دوم: ادبی
به کوتاهی آه به بلندای ماه / زندگی خاتون کبریا حضرت زهرا/دکتر سید علی موسوی گرمارودی
فریاد مهتاب / خاطرات مادر مظلومه مدینه/مهدی خدامیان آرانی
کشتی پهلوگرفته/سید مهدی شجاعی
مهر مادر/ چهل روایت از ارادت شهدا به مادرشان حضرت زهرا س و عنایت حضرت به شهدا
بخش سوم: آشنایی با مادر مهربانی ها
رنج ها و فریادهای فاطمه سلام الله علیها / ترجمه بیت الاحزان/ تألیف شیخ عباس محدث قمی
فاطمه زهرا سلام الله علیها از ولادت تا شهادت / تألیف محمدکاظم قزوینی
فاطمه نگین جهان و جنان / حضرت فاطمه س در کتاب های تفسیری ،حدیثی و تاریخی اهل سنت صدیقه شهیده ،زهرا /سید عبدالرزاق مقرم
فاطمه الگوی همه / درس های اجتماعی ،اخلاقی،روانشناسی،وسیاسی از زندگی آن حضرت صحیفه فاطمیه/احادیث و کرامات حضرت فاطمه زهرا
فرهنگ فاطمیه/مهدی نیلی پور
بخش چهارم: تاریخی
سقیفه/ علامه عسکری
رنج ها حضرت زهرا علیها السلام/ علامه سید جعفر مرتضی عاملی
درسنامه فاطمیه/ علی لباف
فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی/احمد رحمانی همدانی
پاسخ به چند شبهه فاطمی/ آیت الله نجم‌الدین طبسی
میراث ربوده شده/ مصطفی دلشاد تهرانی
و اما چند کتاب پیشنهادی :
۱- زندگانی فاطمه زهرا (س) –سید جعفر شهیدی
این کتاب را سال های نه چندان دور سید جعفر شهیدی نوشته است. کتابی که تا سال ۷۶ بیست و پنج بار تجدید چاپ شده و فصل های متعددی را در بر گرفته . از صحرای عربستان و محل زندگی پیامبر (ص) و دختر بزرگوارشان تا نام ها و القاب حضرت و زندگی ایشان در خانه همسر.
سید جعفر شهیدی در این کتاب به بعضی از شبهات رایج هم جواب داده و بخش های نهایی را با اشعار شاعران عرب زبان در وصف حضرت، فرزندان ایشان ،داستان فدک و ماجرای خاک سپاری به پایان برده است. دفتر نشر فرهنگ اسلامی، نشر این کتاب را عهده دار بوده.
بخشی از این کتاب:
…پیغمبر (ص) از سفر باز می گردد. دیری نمی گذرد که خبری ناگوار به دخترش می دهد:
– دخترم! جبرئیل هرسال یک بار قرآن را بر من می خواند و امسال آن را دوبار بر من خواند.
– پدر! معنی این چیست؟
– پندارم امسال آخرین سال زندگانی من است.
زهرا تکانی سخت می خورد، افسرده می شود، اشک در چشمانش حلقه می بندد و پدرش گفتار خود را با این جمله تمام می کند:
– و تو دخترم! نخستین کس از خاندان من هستی که به پدرت خواهی پیوست. و لبخندی بر لبان زهرا نقش می بندد. حاضران سبب آن اشک و لبخند را می پرسند ولی زهرا چندی پس از آن روز پاسخ آن را می دهد…
۲- کشتی پهلو گرفته- سید مهدی شجاعی
کتاب، روایتی ست داستان گونه از زندگانی حضرت فاطمه (س) که در ۱۶۰ صفحه به رشته تحریر درآمده و انتشارات مدرسه آن را منتشر کرده. هرکدام از روایت ها از زبان یکی از اهل بیت پیامبر (ص) نقل شده اند. نثر روان این کتاب به زیبایی محتوای آن افزوده است و ماجرای تولد تا شهادت حضرت را به اختصار بیان کرده.
بخشی از این کتاب:
… و من تلاش کردم که برای پدرم – محبوب ترین خلق جهان – مادری کنم و موفق شدم. پدرم مرا به مادری قبول کرد و به لقب “ام ابیها” مفتخرم ساخت. و این شاید یکی از شیرین ترین لقب هایی بود که خدا و پیامبرش به من داده اند. این لقب البته آسان به دست نیامد. پشت این لقب، خون دل ها خفته بود و تیمارها نهفته…
۳- فاطمه فاطمه است- دکتر علی شریعتی
متن ها و سخنرانی های پراکنده دکتر علی شریعتی در توصیف حضرت زهرا (س) در این کتاب گردآوری و تنظیم شده اند. دکتر شریعتی در کتاب فاطمه فاطمه است، علاوه بر تشریح مقام فاطمه معصومه (س) به تحجر و مظلومیت زن مسلمان و نقد مکتب های فمنیستی هم پرداخته و تحلیل های خود را از وضعیت زنان ارائه داده است. کاربردی کردن بعضی از مسائل تربیتی یکی از ویژگی های این کتاب به حساب می آید.
کتاب در ۳۳۶ صفحه نوشته شده و انتشارات سپیدباوران مشهد در ۱۱۰۰۰ نسخه آن را روانه بازار کرده است.
بخشی از این کتاب:
خدا به ابراهیم فرمان می دهد که بزرگ ترین پرستشگاه انسان را – خانه مرا – کنار خانه این زن بنا کن و بشریت همیشه باید بر گرد خانه هاجر طواف کند. خدای ابراهیم سرباز گمنامش را از میان این امت بزرگ، یک زن انتخاب می کند. یک مادر، آن هم یک کنیز، یعنی موجودی که در نظام های بشری از هر فخری عاری بوده است. آری، در این مکتب چنین انقلاب می کنند. در این مذهب، این چنین زن را آزاد می سازند. این تجلیل از مقام زن است. و اکنون باز خدای ابراهیم فاطمه را انتخاب کرده است.
۴- مادر آفتاب- مهرالسادات معرک نژاد
یکی از مجموعه کتاب های ۱۴ خورشید و یک آفتاب است که با نام “مادر آفتاب” به روایتی داستانی از زندگی حضرت فاطمه (س) پرداخته. نویسنده با بیانی شیرین، هرکدام از برش های زندگی حضرت را در قالب داستانی کوتاه ارائه داده است. قلم شیوا، جملات کوتاه و مختصر، استفاده از منابع غنی و معتبر به زیبایی هرچه بیشتر این کتاب ۱۰۴ صفحه ای کمک نموده. نشر کتاب را مجتمع چاپ و نشر سطر به عهده گرفته است.
علی (ع) مقداری جو از مردی یهودی قرض گرفت.
چادر فاطمه (س) را هم به عنوان رهن گذاشت.
یهودی چادر را برد خانه.
همان شب زن یهودی دید چادری کنار اتاق می درخشد، تمام اتاق را هم روشن کرده. به شوهرش گفت.
یهودی تعجب کرد. آمد توی اتاق. نور چادر دختر رسول خدا را که دید، تعجبش بیشتر شد.
زن و مرد یهودی هردو رفتند و خویشان شان را هم خبر کردند. هشتاد نفری که این صحنه را تماشا کردند، همگی مسلمان شدند.
۵- بدانید من فاطمه هستم- واحد پژوهش موسسه فرهنگی موعود عصر”عج”
از تازه ترین تالیفاتی ست که با رویکردی پژوهشی به زندگی این بانوی بزرگوار پرداخته است. بهره مندی از منابع تاریخی معتبر و استفاده از احادیث عربی در متن کتاب بر استحکام محتوای آن افزوده است. دسته بندی و نتیجه گیری پایان هر فصل و استفاده از زبان مناسب از دیگر ویژگی های این کتاب است. مباحث کتاب بدانید من فاطمه هستم در سیزده فصل (گفتار) و ۳۷۶ صفحه به همت واحد پژوهش موسسه فرهنگی موعود “عج” تنظیم شده اند و انتشارات موعود ناشر آن می باشد.
بخشی از این کتاب:
پس هنگامی که حضرت فاطمه(س) پا به عرصه زمین نهاد، نوری عظیم از ایشان بلند شد تا اینکه این نور به تمام خانه های “مکه” داخل شد و در شرق و غرب زمین، جایی از این نور خالی نماند.
این همان “مثل نوره کمشکاه” و ” نور الله” است.
شکوفه ها، شگفت زده از طراوت نوزادی شدند که عطر خدا را به همراه داشت و ستارگان، خیره در سیمای طفلی شدند که نور آفریدگار در آن باز تابیده بود و حضرت خدیجه (س) شادمان از ولادت دختری بود که بوی عصمت می داد و طعم بهشت داشت.
۶- اقیانوس آلام- محمد سهرابی
کتاب ۷۵ صفحه ای اقیانوس آلام، داستان های کوتاهی از زندگی فاطمه زهرا (س) را در برگرفته است. محمد سهرابی، مولف این کتاب با نام گذاری هرکدام از داستانک ها و ذکر منابع در انتهای هر داستان به فهم و باورمندی بهتر این کتاب کمک کرده است. انتشارات نیستان ناشر کتاب اقیانوس آلام بوده است.
بخشی از این کتاب :
فاطمه همه چیز بود. چراغ بود. نور بود. آب و آیینه بود. گل شمعدانی بود. اطلسی بود. جانماز و عطر بود. طلوع بود. غروب بود. زندگی بود. گرما بود و سرما بود. تا فاطمه زنده بود خدا به علی اجازه نمی داد با زن دیگری ازدواج کند. یعنی علی اصلا نمی توانست این کار را کند. اگر آدم چند همسر داشته باشد، باید بین آن ها به عدل رفتار کند، یعنی همه را یکسان ببیند. فاطمه خانمی نبود که با کسی برابر باشد. ازدواج علی با خانمی دیگر در حیات فاطمه تکوینا منتفی بوده.
۷- دختر پیامبر- استاد محمدعلی جاودان
محتوای این کتاب برگرفته از درس های علامه سید مرتضی عسکری ست که به توصیف احوالات حضرت صدیقه طاهره (س) بعد از رحلت رسول اکرم (ص) پرداخته شده است.
مراحل مختلف مبارزات حضرت با حکومت وقت، خاکسپاری و مدفن دختر پیامبر(ص) و پاسخ گویی به برخی شبهات حول این محور از جمله مباحثی ست که در این کتاب به آن پرداخته شده است. محمد علی جاودان مولف این کتاب فصل عمده ای را به محل دفن حضرت و نقد وبررسی راویان و مدعیان محل دفن اختصاص داده است. کتاب در ۱۴۴ صفحه توسط انتشارات علامه عسکری و موسسه ایمان ماندگار تهیه و آماده فروش شده است.
بخشی از این کتاب:
خبر رحلت دختر پیامبر (ص) انتشار یافت و شهر از آن خبردار شد و یک باره فریاد برآورد. صدای ناله و فریاد مردم، شهر را به لرزه انداخت. زنان بنی هاشم در خانه امیرالمومنین علی (ع) جمع شدند. انبوه مردم از گوشه و کنار شهر به آن سوی آمدند. امیر المومنین علی (ع) در خانه نشسته بود و حسن و حسین (ع) در برابر او گریه می کردندد. خانه امام به عزاخانه تبدیل شده بود و همگان مشغول گریه و زاری بودند و ضجه می زدند. مردم در بیرون خانه منتظر بودند که چه وقت جنازه دختر پیامبر (ص) برای نماز آماده خواهد شد تا در آن مراسم شرکت کرده ، سپس به تشییع بپردازند. شاید شب نزدیک شده بود. ابوذر از خانه بیرون آمد و گفت: همه بروید. کار دختر پیامبر (ص) به تاخیر افتاده است. مردم تردید نکردند و به امید فردا، برخاستند و رفتند.