این کتاب به کوشش حجت الاسلام محمد تاجیک رستمی در 6 فصل(کلیات جهاد و فرهنگ جهادی، تولید علم وفرهنگ جهادی، حوزه علمیه و فرهنگ جهادی، دانشگاه و فرهنگ جهادی، زنان و فرهنگ جهادی، اقتصاد و فرهنگ جهادی) در 288 صفحه رقعی، توسط موسسه سرلشکر شهید کاظمی در دست انتشار میباشد.
با توجه به تأکید ویژه دین مبین اسلام در خصوص وجود فرهنگ و روحیه جهاد در جامعه وعنایت ویژه ولی امر مسلمین جهان حضرت امام خامنه ای مد ظله العالی نسبت به مقوله مهم و اساسی جهاد و مبارزه ، ضرورت شناخت دقیق و درست از این مقوله برای هر فرد و جامعه لازم و ضروری است زیرا هر کاری جهاد و هر حرکتی جهادی نمی باشد و برای شناخت جهاد وفرهنگ چه جایی بهتر از محضر حکیمانه رهبر معظم انقلاب که منویات وبیانات معظم له حقیقتاً ناظر به مبانی دین و مصلحت جامعه مسلمین می باشد چنانچه در مقدمه این کتاب آمده است:
منظور از جهاد در اسلام « فقط جنگیدن و به میدان جنگ رفتن نیست»، بلکه منظور از
جهاد «این است که انسان خود را همیشه در میدان حرکت و مبارزه با مانع ها و مانعتراشها
ببیند، احساس تکلیف کند، احساس تعهد کند.» پس«معیارِ جهاد، شمشیر و میدان جنگ
نیست. معیار جهاد، همان چیزى است که امروز در زبان فارسىِ ما در کلمهى
"مبارزه" وجود دارد. فلانى آدم مبارزى است؛ فلانى آدم مبارزى نیست.
نویسندهى مبارز؛ نویسندهى غیر مبارز. عالِم مبارز؛ عالِم غیر مبارز. دانشجوى
مبارز و طلبهى مبارز؛ دانشجوى غیر مبارز و طلبهى غیر مبارز. جامعهى مبارز و
جامعهى غیر مبارز. پس، جهاد یعنى مبارزه»و«قتال یک گوشهاى از جهاد است.»
وجود جهاد و فرهنگ جهادی یکی از ضروریات لا ینفک فرد و جامعه اسلامی است زیرا
مقوله جهاد و فرهنگ جهادی تکمیل کننده اسلام ناب محمدی صلوات الله علیه وآله و
بفرموده امیرالمومنینعلیه السلام آن مجاهد حقیقی، یکی از پایه های مهم و اساسی
ایمان و طبق فرمایش قرآن کریم، جهاد ملاک تمیز مومنان حقیقی از غیر میباشد، زیرا
«مؤمن حقیقی آن کسی است که ایمان را با جهاد و هجرت و نصرت همراه میکند.»
جهاد و فرهنگ جهادی همواره در طول تاریخ، مورد توجه ویژه اولیا، و پیشوایان ادیان
الهی بوده است، زیرا«یک ملت وقتی معتقد به جهاد شد، در همهی میدانها پیشرو است.»
و« اگر از عوامل معنوی و آنچه خدای متعال وعدهی آن را به مؤمنان و مجاهدان راه حق
داده است هم صرفِنظر کنیم، بر حسب قوانین عادی زندگی جوامع بشری، هر جامعهای
عزتش، قدرتش، آبرو و حیثیتش، هویتش، بستگی دارد به مجاهدت و به تلاش. با تنبلی و
تنآسایی، هیچ ملتی نمیتواند مقام شایستهای را در میان ملتهای عالم یا در تاریخ
پیدا کند. آنچه که ملتها را، هم در تاریخ و هم در دوران خودشان، در میان ملتهای
عالم سربلند میکند، مجاهدت است»و زمانی فرد و یک ملت می تواند مجاهدت را به معنای
حقیقی و واقعی خود انجام دهد ،که شناخت درست و کاملی از مفهوم جهاد و شرایط تحقق و
موانع تحقق جهاد را طبق مبانی الهی داشته باشد. زیرا «جهادی عمل کردن، مفهوم خاصى
دارد. هر جور کارى، جهادى نیست.»